Zeytinin Kara Talihi

"Zeytinyağlı yiyemem aman basma da fistan giyemem aman" türküyü bilmeyen yoktur. 1950'li yılların en popüler türküsüdür ve günümüzde de herkes bilir. Peki ya türkünün içler acısı hikayesi nedir biliyor musunuz?

Aralarında Türkiye'nin bulunduğu 16 ülke, ABD' den Marshall Planı doğrultusunda ekonomik kalkınma yardımı almıştır. ABD biriken mısır stoklarını eritmek için mısırözü yağı ihracaatına girmiştir. Marshall yardımının koşulları arasında ise Türkiye'nin ABD'den mısırözü yağı almasıdır.

Buna bağlı olarak Türkiye'nin ilk margarin fabrikası kurulur, binlerce zeytin ağacı katledilir, kalan zeytin ağaçlarından elde edilen zeytin yağları ABD'ye satılır.

Halkı zeytinyağından soğutmak amaçlı "Zeytinyağı kanser yapar, ısınınca yanar" gibi türlü propaganda yapılır. Halbuki zeytinyağı en zor yanan yağlardan biridir ve en sağlıklı yağdır. Tüm bunlar da yetmez üstüne  bir de türkü sipariş edilir. Zeytin yağlı yiyemem aman...


Hani zeytinyağı yiyenler basma fistan giyerler; basma fistanı kim giyer? Köylüler! "Sizin gibi cahile ben efendim diyemem" diye "malum" söze gönderme yapılıyor. ''Köylü milletin efendisidir''. 

"Siz cahil, köylü müsünüz ki zeytinyağı yiyesiniz" algısıyla bir halk antik zamanlardan beri çok değerli olan bir nimetten soğutulur. Yıl 2014 tablo aynı, çıkarlar farklı. Zeytin ağacı binlerce yıl yaşar. Meyvesi katık olur, yağ olur, sabun olur. Dalı barışın sembolüdür. Her bir zerresi insana nimet olur. Yapmayın, felaketlere sebep olursunuz. 

Yorumlar